Όταν στο πιλοτήριο του καπιταλισμού υιοθετούν αριστερές ανησυχίες, κάτι δεν πάει καθόλου καλά.

Toffs And Toughs, Jimmy Sime, London 1937

Διαβάζω στην ηλεκτρονική έκδοση του αμερικανικού Dissent το μικρό σημείωμα του Kαθηγητή ιστορίας και μελετητή της αμερικανικής πολιτικής και οικονομίας, Colin Gordon. Το άρθρο αναφέρεται στη νέα έρευνα του ινστιτούτου της JPMorgan, η οποία μελετώντας τα έσοδα-έξοδα των Αμερικανών πελατών της σε σχέση με τις αποταμιεύσεις τους, διαπίστωσε πως οι συνεχώς ευμετάβλητοι μισθοί σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες δαπάνες κάνουν εξαιρετικά ευάλωτο το μέσω αμερικανικό νοικοκυριό σε μία ενδεχόμενη κρίσιμη στιγμή (π.χ. έκτακτες ιατρικές δαπάνες), ενώ όλες οι εισοδηματικές κατηγορίες, από τις χαμηλότερες στις υψηλότερες, βρίσκονται εξαιρετικά εκτεθειμένες μπροστά σε μία ενδεχόμενη νέα οικονομική κρίση.
Τα στοιχεία αυτά συνηγορούν στο ότι εάν οι σημερινές οικονομικές πολιτικές δεν αλλάξουν τότε το οικονομικό σύστημα και η κοινωνία θα βρίσκονται συνεχώς υπό τον φόβο μίας μεγάλης καταστροφής.

Το άρθρο του Αμερικανού ακαδημαϊκού αναφέρεται ακόμα σε δύο παλιότερες έρευνες. Αυτή της Morgan Stanley το 2012, η οποία ανησυχούσε ιδιαιτέρως σχετικά με το ύψος των φοιτητικών δανείων σε σχέση με την πορεία των μισθών, και εκείνη του ΔΝΤ το 2014 η οποία κατέληγε στο ότι οι ανισότητες βλάπτουν την οικονομική ανάπτυξη.

Σχετικά με την δεύτερη – της οποίας τα συμπεράσματα και η ερμηνεία έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον – το ΔΝΤ συγκρίνοντας ιστορικά, κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα διάφορων χωρών, είχε διαπιστώσει πως η ανισότητα βλάπτει την οικονομική ανάπτυξη. Χώρες με χαμηλά επίπεδα εισοδηματικής ανισότητας εμφάνιζαν μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη σε σχέση με χώρες που είχαν μεγάλα επίπεδα ανισότητας. Οι συντάκτες της μελέτης σημείωναν:
«Η υπέρμετρη ανισότητα βλάπτει την ανάπτυξη, επειδή, για παράδειγμα, εμποδίζει την πρόσβαση στο σύστημα υγείας και την εκπαίδευση. Αυτό υπονομεύει την πολιτική και οικονομική σταθερότητα και κατ΄ επέκταση την επενδυτική διάθεση των επιχειρήσεων. Επιπροσθέτως θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική συναίνεση που είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις ενός μεγάλου σοκ».

Ο Gordon καταλήγει στο συμπέρασμα πως «είμαστε συνηθισμένοι, ακόμα και εθισμένοι, στον κώδωνα του κινδύνου από επιστήμονες και υποστηρικτές της αριστεράς. Όταν όμως ένας χρηματοπιστωτικός οργανισμός αρχίζει να ανησυχεί – είτε πρόκειται για οικονομολόγους του ΔΝΤ, είτε για την Morgan Stanley, είτε την JPMorgan – τότε ξέρουμε πως κάτι πραγματικά δεν πάει καθόλου καλά».