TTIP: Κίνηση ματ από τους ισχυρούς κατά της Δημοκρατίας
Πώς θα ένιωθες εάν ένα πρωί ξυπνούσες σε ένα κράτος το οποίο πλέον θα είχε χάσει την κυριαρχία του και θα λογοδοτούσε στις πολυεθνικές για την πολιτική του; Αυτή είναι η TTIP, η κίνηση ματ κατά της Δημοκρατίας που ετοιμάζουν οι οικονομικές ελίτ σε ΗΠΑ και Ευρώπη.
Χιλιάδες διαδηλωτές σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωση συμμετείχαν το περασμένο Σάββατο σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κατά της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ (ΤΤΙΡ), η οποία μπαίνει στον ένατο κύκλο διαπραγμάτευσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Μίας Συμφωνίας που στόχο έχει την «οικονομική ανάπτυξη» – όπως αυτή εννοείται από τους ισχυρούς – και η οποία συζητείται πίσω από κλειδαμπαρωμένες πόρτες, με πλήρη αδιαφάνεια και νόμους ομερτά. Είναι ενθαρρυντικό το πως τα τελευταία χρόνια το κίνημα κατά της ΤΤΙΡ έχει δυναμώσει, σε ιδιαίτερα ενοχλητικό βαθμό για τους διαπραγματευτές της.
Παρά του ότι το πανευρωπαϊκό κίνημα τους τελευταίους μήνες αισθάνεται ανακουφισμένο από την εκλογή μίας αριστερής κυβέρνησης σε μία χώρα μέλος της Ευρώπης, στην Ελλάδα η συζήτηση για το θέμα δεν έχει αναπτυχθεί και διαδοθεί στην κοινωνία.
Τι είναι λοιπόν η TTIP; Πρόκειται για μία διατλαντική συμφωνία η οποία έχει μπει από το 2013 στο στάδιο των διαπραγματεύσεων και σύμφωνα με τους οπαδούς της αποτελεί μία προσπάθεια τόνωσης της οικονομικής ανάπτυξης της αγοράς, μέσου της άρσης των ρυθμιστικών «φραγμών» που περιορίζουν την κερδοφορία των πολυεθνικών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ και τις χώρες της Ευρώπης. Ως «φραγμοί» εννοούνται κάθε κοινωνικό και εργατικό δικαίωμα που έχει κατακτηθεί τον τελευταίο αιώνα. Πολιτικές ελευθερίες, εργασιακά δικαιώματα, διατροφικοί κώδικες και κανονισμοί προστασίας προσωπικών δεδομένων μπαίνουν πάνω στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Μίας διαπραγμάτευσης στην οποία συμμετέχουν «φωτισμένοι» εκπρόσωποι πολυεθνικών των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πίσω από κλειστές πόρτες για τους ευρωπαίους πολίτες, τους Ευρωβουλευτές και τους εθνικούς Βουλευτές.
Χαρακτηριστικό της αδιαφάνειας είναι το πως τον Ιούλιο του 2013 ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ, Ιγνάθιο Γκαρθία Μπερθέρο, καθησύχασε τον Αμερικανό ομόλογό του διαβεβαιώνοντας τον επισήμως πως η Ευρώπη θα διατηρήσει για 30 χρόνια απόρρητα όλα τα έγγραφα που σχετίζονται με τη διαπραγμάτευση ή την εξέλιξη του TTIP. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβάλλει τους πιο αυστηρούς περιορισμούς στα σημαντικότερα έγγραφα της διαπραγμάτευσης, τα οποία διατίθενται σε λίγους και εκλεκτούς για ανάγνωση σε ειδικά αναγνωστήρια με εξαιρετικά μέτρα ασφαλείας.
Τα μέτρα αδιαφάνειας παραμένουν το ίδιο αυστηρά και στην Αμερική, όπου τα μέλη του Κογκρέσου με μεγάλη δυσκολία μπορούν να ενημερωθούν για την πορεία των συζητήσεων. Κανονική και πλήρη ενημέρωση έχουν μόνο ορισμένοι επιλεγμένοι επιχειρηματικοί σύμβουλοι.
Παρά τα πρωτοφανή επίσημα μέτρα αδιαφάνειας, λόγω της κινητοποίησης της αριστεράς και οργανώσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Αμερική πολλοί από τους στόχους και τα μέτρα τα οποία συζητούνται σχετικά με την ΤΤΙΡ έχουν διαρρεύσει στο κοινό. Οι διαρροές αυτές αποκαλύπτουν μία τραγική παγίδα για την δημοκρατία, την κοινωνία και τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρώπης.
Μέσω του TTIP τα ευρωπαϊκά εργατικά δικαιώματα τίθενται εν αμφίβολο, αφού οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και κάθε συνδικαλιστική ελευθερία μπαίνουν στο στόχαστρο ως «φραγμοί» για το εμπόριο. Μετά την υπογραφή της Διατλαντικής Συμφωνίας κάθε ευρωπαϊκή χώρα με ισχυρή εργατική νομοθεσία θα βρεθεί στο περιθώριο εξαιτίας του ανταγωνισμού της με αγορές εργασίας στην Αμερική, οι οποίες είναι περισσότερο συμφέρουσες για τους επιχειρηματίες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει την εργασία στην Ευρώπη σε συνθήκες Αμερικής, όπου τα τελευταία χρόνια με τους νόμους για το «Δικαίωμα στην Εργασία» υιοθετήθηκαν μέτρα κατά του συνδικαλισμού και υπέρ των περικοπών σε μισθούς, ιατροφαρμακευτική ασφάλιση και συντάξεις.
Στο στόχαστρο της ΤΤΙΡ μπαίνει και η υγεία των ευρωπαίων πολιτών. Τα αμερικανικά επιχειρηματικά λόμπι φαίνετε να επιμένουν στην αναθεώρηση του κώδικα τροφίμων της ΕΕ, ο οποίος είναι πολύ αυστηρότερος σε σχέση με τον αντίστοιχο αμερικανικό. Μέσα στην αναθεώρηση συμπεριλαμβάνεται και η άρση των περιορισμών για την εισαγωγή στην Ευρώπη «μεταλλαγμένων» τροφίμων.
Παράλληλα, ο ευρωπαϊκός κανονισμός REACH για τα χημικά προϊόντα πολεμάτε από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ, ενώ στο στόχαστρο μπαίνουν αρκετοί ακόμα περιβαλλοντικοί κανονισμοί όπως και η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Πέρα των παραπάνω ρυθμίσεων και πολλών ακόμα, που στόχο έχουν την ανάπτυξη των οικονομικών κολοσσών έναντι κάθε κοινωνικού δικαιώματος και δημοσίου συμφέροντος, η TTIP δεν διστάζει να μπει σε ευθεία γραμμή σύγκρουσης με την Ελευθερία και την Δημοκρατία. Όπλα της οι ρυθμίσεις για τα πνευματικά δικαιώματα, τα προσωπικά δεδομένα και το διάσημο ISDS.
Μέσω της ΤΤΙΡ οι πολυεθνικές επιδιώκουν να πετύχουν το μονοπώλιο στην γνώση και την πληροφορία μέσω της αλλαγής των διατάξεων για τα πνευματικά δικαιώματα, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα εμπορικά σήματα. Ταυτόχρονα, επανέρχονται όλες οι ρυθμίσεις της ACTA, η οποία είχε απορριφθεί από το Ευρωκοινοβούλιο το 2012 ύστερα από τις αντιδράσεις που είχε δημιουργήσει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σύμφωνα με την ACTA κάθε πάροχος διαδικτυακών υπηρεσιών όφειλε να παρακολουθεί και να φακελώνει τους πελάτες του. Τα στοιχεία αυτά θα ήταν άμεσα διαθέσιμα στις Αρχές όποτε αυτές θα το έκριναν απαραίτητο. Με την αναβαθμισμένη ΑCTA, η οποία θα περάσει μέσω του ΤΤΙΡ, τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών του διαδικτύου θα μπορούν να γίνουν ευκολότερα διαθέσιμα στις ιδιωτικές εταιρίες για εμπορική χρήση, ενώ γίνεται πλέον ευκολότερη και επίσημη η πρόσβαση των μυστικών υπηρεσιών της Αμερικής στα ηλεκτρονικά προσωπικά δεδομένα των ευρωπαίων πολιτών.
To τελικό πλήγμα στην Δημοκρατία, όπως την ξέραμε ως σήμερα, θα έρθει από το περιβόητο «Σύστημα Επίλυσης Διαφορών Επενδυτή-Κράτους» (ISDS), για το οποίο οι ΗΠΑ πιέζουν να συμπεριλήφθη στην ΤΤΙΡ, παρά τις αντιδράσεις της ΕΕ. Μέσω αυτού για πρώτη φορά το υπερεθνικό κεφάλαιο αποκτά νομική υπόσταση ισοδύναμη με εκείνη ενός κράτους. Έτσι όταν ένα κράτος με την νομοθεσία του συμβάλει αρνητικά στην ανάπτυξη μίας πολυεθνικής επιχείρηση, τότε αυτή θα έχει το δικαίωμα να κινηθεί νομικά διεκδικώντας αποζημιώσεις. Αφορμή για μία τέτοια διεκδίκηση μπορεί να αποτελεί κάθε εργατικός, δημοσιονομικός, εμπορικός, περιβαλλοντικός νόμος που θα ψηφιστεί από το κοινοβούλιο μίας κυρίαρχης χώρας. Σε όσες χώρες έχει εφαρμοστεί η ISDS έχει οδηγήσει σε κωμικοτραγικές καταστάσεις. Οι αγωγές των επιχειρήσεων κατατίθενται συνήθως σε διεθνή διαιτητικά δικαστήρια, στα οποία δικάζουν περιστασιακοί δικαστές χαμηλότατης βαθμίδας πίσω από κλειστές πόρτες.
Από το 2013, οπότε και ξεκίνησε επισήμως η αδιαφανής διαπραγμάτευση για το ΤΤΙΡ, έως σήμερα το ευρωπαϊκό κίνημα υπεράσπισης των ελευθεριών και της Δημοκρατίας έχει δυναμώσει ιδιαίτερα. Με αγώνες και κινητοποιήσεις έχει καταφέρει να βάλει αρκετό φρένο στις συζητήσεις και έχει οδηγήσει στην αναθεώρηση πολλών ζητημάτων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Εξαιτίας της σκληρής οικονομικής κρίσης και των Μνημονίων, στην Ελλάδα η ενημέρωση και η δραστηριοποίηση ενάντια στην ΤΤΙΡ έμεινε πίσω. Παρόλα αυτά η Ελλάδα μετά την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ έδωσε μία ανάσα ανακούφισης στο διεθνές κίνημα, το οποίο βρήκε ως σύμμαχο μία αριστερή ευρωπαϊκή κυβέρνηση.
Τα κέρδη των πολυεθνικών πιο επίσημα από ποτέ σήμερα μπαίνουν πάνω από την ελευθερία, την δημοκρατία, την δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Ύστερα από την νεοφιλελεύθερη επίθεση που έζησε και συνεχίζει να ζει η Ελλάδα εξαιτίας των Μνημονίων, δεν θα έπρεπε να είναι περισσότερα ενημερωμένη και ευαισθητοποιημένη και σχετικά με την ΤΤΙΡ;
Βρείτε το και στα Ελληνικά στην διεύθυνση: http://rosalux.gr/publication/diatlantiki-etairiki-shesi-emporioy-kai-ependyseon-ttip.
Μάθε περισσότερα για την ΤΤΙΡ και ενεργοποιήσου.