«Είναι ανάγκη να έχεις φαντασιώσεις, διότι αν κοιτάζεις τη ζωή πολύ προσεχτικά γίνεται αβάσταχτη»
«Είναι ανάγκη να έχεις φαντασιώσεις, διότι αν κοιτάζεις τη ζωή πολύ προσεχτικά γίνεται αβάσταχτη» |
Τον Σεπτέμβρη ο Old Boy μετέφρασε και δημοσίευσε μία συνέντευξη του Woody Allen στο Esquire, στην οποία παρουσίαζε με λίγα λόγια την κοσμοθεωρία του. Ψάχνοντας πέφτω πάνω στην συνέντευξη του μεγάλου σκηνοθέτη στον Γιάννη Ζουμπουλάκη (BHMA), τον Μάιο του 2010. Ακολουθεί ένα απόσπασμα…
« Ακολουθώ την αρχή του Νίτσε, ο οποίος έλεγε ότι “είναι ανάγκη να έχεις φαντασιώσεις, διότι αν κοιτάζεις τη ζωή πολύ προσεχτικά γίνεται αβάσταχτη”. Το είπε αργότερα και ο Φρόιντ και έπειτα από αυτόν ο Ευγένιος Ο΄ Νιλ, ο οποίος έγραφε θεατρικά έργα με αυτό το θέμα. Είναι μια σκέψη στην οποία καταλήγουν αυτομάτως πολλοί σκεπτόμενοι άνθρωποι ύστερα από χρόνια σκέψης.
Η ζωή είναι φρικτή, επίπονη, επώδυνη και τρομακτική και, αν δεν έχεις τρόπους διαφυγής, δεν θα τα βγάλεις πέρα. Οι καλλιτέχνες πιστεύουν ότι η δουλειά τους θα ζήσει για πάντα, κάποιοι γονείς βλέπουν την αθανασία στα παιδιά τους. Αυτά όμως είναι όλα φαντασιώσεις, διότι η αλήθεια είναι ότι γεννιέσαι, ζεις μια σύντομη ζωή και πεθαίνεις. Αρα δεν υπάρχει κάποιο πραγματικό νόημα σε τίποτε από όλα αυτά, αφού όλα κάποια στιγμή είναι καταδικασμένα να τελειώσουν.
Ο ήλιος χάνει σιγά-σιγά τη δύναμή του, η Γη κάποια ημέρα δεν θα υπάρχει, τα αστέρια φεύγουν. Αν κοιτάξετε πολλά εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, δεν θα δείτε τίποτε. Δεν θα δείτε ούτε Σαίξπηρ, ούτε αρχαίους τραγωδούς, ούτε τίποτε.
Ως ανθρώπινο ον αναζητείς το νόημα, είναι φτιαγμένο μέσα σου το να ψάχνεις για ένα νόημα. Τα ανθρώπινα όντα δεν θέλουν να νιώθουν ότι ζουν μερικά χρόνια χωρίς νόημα σαν τα φυτά ή τα ζώα. Επίσης υπάρχει και το ένστικτο. Αν κάποιος μου βάλει ένα πιστόλι στο κεφάλι, το πρώτο πράγμα που θα κάνω είναι να προφυλαχτώ διότι θέλω να ζήσω. Θα μου πείτε γιατί; Αφού η ζωή δεν έχει νόημα, ας σε πυροβολήσει. Και όμως υπάρχει κάτι στο αίμα σου, στο σώμα σου, κάτι μη διανοητικό, που σε φέρνει στο σημείο να υπερασπιστείς τον εαυτό σου, να κρυφτείς κάτω από το τραπέζι, να αφοπλίσεις αυτόν που σε απειλεί. Αν όμως κοιτάξεις την κατάσταση της ζωής προσεχτικά και χωρίς φαντασιώσεις, θα δεις ότι όντως δεν υπάρχει πουθενά νόημα. Και τότε σε πιάνει κατάθλιψη, γι΄ αυτό και συνιστώ να μην την κοιτάζουμε πολύ προσεχτικά.
Στην Αμερική πολύς κόσμος στρέφεται προς τη θρησκεία, άλλοι στην ψυχανάλυση- όπου είχα προσωπικά στραφεί επί σειρά ετών-, κάποιοι αναζητούν προφήτες, κάποιοι στρέφονται προς την υγιεινή διατροφή, άλλοι στη γυμναστική, σηκώνονται κάθε πρωί και τρέχουν, τρέχουν, τρέχουν. Καταπίνουν βιταμίνες, δεν τρώνε κάποια φαγητά και πάει λέγοντας. Και ναι, όλα αυτά θα προσθέσουν μερικά χρόνια στη ζωή τους και αν δεν καπνίζουν θα ζήσουν ακόμη περισσότερο. Αλλά έως πότε;.
Ο ρόλος του καλλιτέχνη μέσα σε όλη αυτή την άσκοπη κατάσταση είναι να προσπαθήσει να καταλάβει για ποιο λόγο η ύπαρξή μας αξίζει τον κόπο. Πώς θα μπορούσες να ζήσεις μια καλή ζωή γνωρίζοντας ότι κάποτε όλα θα τελειώσουν; Οπως είπα, ο κόσμος ξεφεύγει με τις φαντασιώσεις, αλλά θα ήταν πολύ πιο όμορφο να αποδεχθείς την πραγματικότητα χωρίς φαντασιώσεις και παρ΄ όλα αυτά να τα βγάζεις πέρα. Αυτό θα ήταν για μένα το ιδανικό και αυτό προσπαθούν να καταφέρουν οι καλλιτέχνες, ο καθένας με τον τρόπο του. Βέβαια, δεν νομίζω ότι τα έχουν καταφέρει. Ο Ο΄ Νιλ, ο Φρόιντ και ο Νίτσε είχαν τελικά δίκιο. Ο μόνος τρόπος για να τα καταφέρεις είναι να κοροϊδέψεις τον εαυτό σου. »