Ο Προκρούστης φοράει καρό πουκάμισο

Κάπου στην Ιερά Οδό, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, είχε το σπίτι του  ο  Πολυπήμων. Το πρωί σαν καλόκαρδος πολίτης προσκαλούσε κάθε διαβάτη να ξαποστάσει στο σπίτι του. Το βράδυ τον έβαζε να ξαπλώσει σε ένα σιδερένιο κρεβάτι. Εάν ο ταξιδιώτης ήταν πιο κοντός από το κρεβάτι τότε ο Πολυπήμων του τραβούσε τα άκρα για να μακρύνουν, έως που τον έσχιζε στα δύο. Εάν ο ταξιδιώτης δεν χώραγε με ένα τσεκούρι του έκοβε τα πόδια για να χωρέσει στο κρεβάτι. Ο διαβόητος αυτός δολοφόνος ονομάστηκε Προκρούστης.

«Το Mtv συνδέετε με τις δυνάμεις της ελευθερίας και τις δημοκρατίας σε ολόκληρο τον κόσμο», είχε δηλώσει η διοίκηση της ιδιοκτήτριας εταιρίας του Mtv τον Οκτώβριο του 1994 (Σύμφωνα με το βιβλίο “No Logo”). Δεν ήταν τότε η πρώτη φορά που ο πολιτισμός του ανεπτυγμένου κόσμου θα χρησιμοποιούσε τις λέξεις «ελευθερία» και «δημοκρατία». Ούτε και η τελευταία. Και όμως, αυτοί που ευαγγελίζονται την ελευθερία και την δημοκρατία ακολουθούν κατά γράμμα την τακτική του Προκρούστη.

Στο σύγχρονο ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο οι πάντες χωράνε. Όλοι μπορούν να γίνουν μέλη του και να κινηθούν μέσα σε αυτόν. Αρκεί να ακολουθούν τα πρότυπά του. Φέτος στην μόδα είναι το καρό πουκαμισάκι και πρέπει να το φορέσεις. Η κοντή φούστα είναι απαραίτητη και μην τολμήσεις να μην έχεις πάνινα All Stars στην παπουτσωθήκη σου. Η ταινία «Το μπιμπίκι έσκασε» πείρε Όσκαρ και τρέξε μαλάκα να την δεις. Ένα μυξιάρικο με φράντζα παίζει όλη την ημέρα στο Mtv και αυτό σε κάνει να το λατρέψεις. Κρύβεται πίσω από όλα αυτά το χρήμα; Τι σε ενδιαφέρει. Αυτά είναι που προβάλλονται και αυτά θα ακολουθήσεις για να είσαι στην μόδα. Για να αισθανθείς μα και να γίνεις μέλος της κοινωνίας.

Ίσως να φανεί γελοίο που το πρώτο που βρίσκω παράλογο σήμερα είναι εμπορευματοποιημένη κουλτούρα. Μα εάν το σκεφτείς ένα σορό δεινά σήμερα οφείλονται σε αυτήν. Μπορεί το πουκαμισάκι το καρό να αποτελεί ένα ασήμαντο στοιχείο που υιοθέτησες μα αν το καλοσκεφτείς αποτελεί το πρώτο βήμα της εγκεφαλικής σου ισοπέδωσης. Αφού η πολυεθνική σε έπεισε να φορέσεις καρό πουκάμισο γιατί αργότερα να μην μπορέσει σε πείσει για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να σκέπτεσαι.

Πριν από λίγα χρόνια, τον καιρό που στην Ελλάδα ζούσαν οι παχιές αγελάδες, διαβάζαμε περιοδικά τα οποία μας επέβαλα το κατάλληλο παπούτσι, το κατάλληλο φαγητό, το κατάλληλο τραγούδι για να ακούσεις και φίλμ για να δεις. Κανένας δεν πήγαινε ούτε καν στην τουαλέτα εάν πρώτα δεν διάβαζε τον κατάλληλο τρόπο για να κατουρήσει. Σήμερα τα γκλαμουράτα περιοδικό παρήκμασαν και έκλεισαν. Μα παρόλα αυτά ο τύπος συνεχίζει να μας επιβάλει το «κατάλληλο». Κατάλληλος τρόπος οικονομικού υπολογισμού, κατάλληλος μισθός για την ανταγωνιστικότητα, κατάλληλος τρόπος για την έξοδο από την κρίση.

Αφού τα τέρατα της «δημοκρατίας» και της «ελευθερίας» σε έπεισαν για το τι άρωμα να φοράς και τι μουσική να ακούς σε έπεισαν και για το να δουλεύεις ως σκλάβος και να μην μιλάς, και για το ότι η ανάπτυξη προϋποθέτει μονάχα κέρδος στον εργοδότη και τίποτα για τον εργαζόμενο. Σε έπεισαν πως είναι οι πάνσοφοι δάσκαλοι και εσύ τους ακολούθησες.

Ξέρεται γιατί οι επαναστάτες χωρίς αιτία πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια; Γιατί όλοι καταλαβαίνουμε πως κάτι δεν πάει καλά. Λίγο πολύ όλοι σκεπτόμαστε τα παραπάνω και προσπαθούμε να τα ανατρέψουμε. Μα αυτό το κάτι που δεν πάει καλά δεν είναι ούτε το καρό πουκάμισο ούτε ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να δουλεύουμε. Η επανάσταση δεν ξεκινά από εκεί που αρχίζεις να φοράς κουρέλια. Εάν κάτσουμε και το κατανοήσουμε καλά, εάν εμβαθύνουμε μέσα του και το κάνουμε κτήμα του εγκεφάλου μας, τότε το σύστημα από μόνο του θα ανατραπεί. Γιατί πλέον το καρό πουκάμισο θα είναι καρό πουκάμισο και η δουλεία δουλεία.