Όχι στους φασίστες, Ναι στον φασισμό.

Τον περασμένο Μάρτιο το Πανεπιστήμιο Κρήτης, ίσως το ίδρυμα με την ταχύτερη πρόοδο στην Ελλάδα, αποφάσισε να τιμήσει τον 75χρονο καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Μανχάιμ, Χάιντς Ρίχτερ και να του απονείμει επίτιμο διδακτορικό δίπλωμα. Ο Χάιντς Ρίχτερ (1939) σπούδασε ιστορία, πολιτειολογία και αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Χαΐδελβέργης, έζησε πολλά χρόνια στην Ελλάδα, διδάσκει σύγχρονη ελληνική και κυπριακή ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Μανχάιμ. Έχει γράψει έξι βιβλία και έχει δημοσιεύσει πολλές εργασίες σχετικές με τη σύγχρονη Ελλάδα. Στη Γερμανία αναγνωρίζεται ως ειδικός στα θέματα της Σύγχρονης Ελληνική και Κυπριακής Ιστορίας. Το 2000 τιμήθηκε από την Ελληνική Δημοκρατία με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα.

Το 2000 τα όπλα του εθνικισμού και του λαικισμού ήταν λίγα. Τον περασμένο Μάρτιο όμως διάφοροι θιγμένοι υπερπατριώτες κρητικοί αποφάσισαν να εκφράσουν την αγανάκτησή τους σχετικά με το «υβριστικό» επιστημονικό έργο του καθηγητή και ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Ρεθύμνου προχώρησε σε αυτεπάγγελτη δίωξη για «άρνηση εγκλημάτων του ναζισμού σε βάρος του κρητικού λαού με εξυβριστικό περιεχόμενο». Με αυτόν τον τρόπο εγκαινιάστηκε το άρθρο 2 του αντιρατσιστικού νόμου.

Ο Χάιντς Ρίχτερ, από τους λίγους δυτικούς ακαδημαϊκούς που έχει ευρέως και εμπεριστατωμένα μελετήσει την ελληνική ιστορία, προκάλεσε το μίσος των Κριτών λόγο της μονογραφίας του «Η μάχη της Κρήτης» (Γκοβόστη, 2011) η οποία διέλυε μερικούς μύθους σχετικά με την «καθαρότητα» της κρητικής αντίστασης.

«Είναι αλήθεια ότι άτακτοι Κρήτες σκότωναν αρχικά μόνο τους τραυματισμένους αλεξιπτωτιστές, επειδή δεν είχαν όπλα, αλλά στην αρχή δεν υπήρχε οργανωμένη αντίσταση ούτως ή άλλως. Οι Γερμανοί όμως αντέδρασαν με αντίποινα. Αυτό που έγραψα είναι ότι μέχρι την Επιχείρηση Ερμής (σ.σ. εναντίον της Κρήτης), ο Β΄ Π.Π. υπήρξε σχετικά “καθαρός” πόλεμος, στον οποίο όλες οι πλευρές σέβονταν το διεθνές δίκαιο του πολέμου (σ.σ. Συμβάσεις της Χάγης). Ήταν όταν ξεκίνησαν αυτές οι επιθέσεις και τα αντίποινα που ο πόλεμος έγινε “βρώμικος”. Αυτή είναι η άποψη της διεθνούς ιστοριογραφίας. Όποιος έχει διαβάσει το βιβλίο μου για την κατοχή στην Ελλάδα γνωρίζει ότι βλέπω με συμπάθεια το αντιστασιακό κίνημα και καταδικάζω τα αντίποινα», εξηγεί ο ίδιος στην «Καθημερινή».

Σχετικά με την δίκη ο δημοσιογράφος Μιχάλης Μητσός, έγραψε στο amagi.gr, πως «το περίεργο δεν είναι ότι στην Ελλάδα του 2015 ένας Γερμανός ιστορικός δικάζεται για τις απόψεις του με βάση τον αντιρατσιστικό νόμο. Το περίεργο είναι ότι δεν έχουν ξεσηκωθεί ακόμη κι οι πέτρες γι' αυτή τη δίκη, δεν έχουν κινητοποιηθεί οι ιστορικοί, δεν έχουν βγάλει ανακοινώσεις τα κόμματα, δεν μας έχει ξεφωνίσει ο ξένος Τύπος».

Στo lifo.gr ο Άρης Δημοκίδης γράφει: «Συμφωνούμε όλοι φαντάζομαι πως χρειάζεται ο αντιρατσιστικός νόμος για να προστατεύει ομάδες απ' τα κηρύγματα μίσους και απ' την προτροπή σε βία εναντίον τους. Αυτός όμως που δικάζεται τώρα που μιλάμε στην Ελλάδα του 2015 δεν είναι κάποιος τραμπούκος, εχθρός του Ελληνισμού, ή αρχιρατσιστής».

Παρακολούθησα με μεγάλο ενδιαφέρον και έκπληξη το προηγούμενο διάστημα τη δίκη του καθηγητή Χάιντς Ρίχτερ, του πρώτου διανοητή θύμα του αντιρατσιστικού νόμου. Εμένα δεν μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ούτε η φύση της δίωξης, ούτε η έλλειψη αντιδράσεων από την κοινωνία, ούτε οι βουλευτές μάρτυρες κατηγορίας. Τίποτα δεν μπορεί να μου κάνει εντύπωση σε μία χώρα που ψήφισε και εφαρμόζει νόμο κατά της ελευθερίας του λόγου.

Όταν στη Βουλή ψηφιζόταν ο αντιρατσιστικός νόμος ήταν σχεδόν αδύνατον κάποιος να εκφράσει την αντίθεσή του χωρίς να κατηγορηθεί ως φίλος των φασιστικών ταγμάτων εφόδου. Τι και αν μία σειρά από θαρραλέους ακαδημαϊκούς και θεωρητικούς επεσήμαναν τον κίνδυνο του περιορισμού της ελευθερίας του λόγου; Η συντηρητική πτέρυγα του κοινοβουλίου ψήφισε τον νόμο, επενδύοντας μελλοντικά σε λαϊκισμούς όπως η δίωξη του κ. Ρίχτερ, και οι προοδευτικοί έσκιζαν τα ιμάτια τους πως οι φασίστες θα έπρεπε να καταδικαστούν με κάθε τρόπο. Τι και αν αυτός ο τρόπος καταδίκαζε ταυτόχρονα την δημοκρατία;
Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί ακόμα να απολογηθεί για τον λόγο που διαφώνησε τότε με τον νόμο.

Καταπολεμάς άραγε τον φασισμό περιορίζοντας την δημοκρατία;
Υπάρχει η παραμικρή δικαιολογία εντός δημοκρατικού πλαισίου που να συνηγορεί υπέρ της απαγόρευσης της ελευθερίας του λόγου;
Σε τέτοια άραγε κατάσταση έχει φτάσει η κοινωνία μας ώστε ο περιορισμός της ελευθερίας του λόγου να είναι ο μόνος τρόπος καταπολέμησης των αντιδημοκρατικών ιδεών;
Σε τέτοιο πάτο φτάσαμε;

Διαβάστε την συνέντευξη του καθηγητή Χάιντς Ρίχτερ στην "Καθημερινή" στο http://www.kathimerini.gr/841044/article/epikairothta/ellada/h-istorikh-episthmh-sto-edwlio