Η Στέγη δεν είναι ο λογοκριμένος. Είναι ο λογοκριτής…

Το έργο «Stills» του Kris Verdonck, όπως προβλήθηκε στον τοίχο μίας πολυκατοικίας

Πριν από περίπου μία εβδομάδα ζήσαμε στην Αθήνα ένα περιστατικό καλλιτεχνικής λογοκρισίας, το οποίο σχολιάστηκε από τα ηλεκτρονικά μέσα ποικιλοτρόπως.
Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών αποφάσισε να προβάλλει για λίγες ημέρες το έργο «Stills» του Kris Verdonck, στον τοίχο ενός παρκινγκ στο κάτω μέρος της πλατείας Κλαυθμώνος. Το έργο περιείχε μία σειρά ολόσωμων γυμνών πορτρέτων-φωτογραφιών, τα οποία μόνο πνευματικά θα μπορούσαν να σκανδαλίσουν.
Ένας παπάς όμως που περνούσε από την γειτονιά, μόλις αντίκρισε το έργο έτρεξε στο πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα καταγγέλλοντας την προβολή γυμνών ανθρώπων σε κοινή θέα. Η αστυνομία συνέλαβε άμεσα την υπεύθυνη του χώρου. Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών αποφάσισε να σταματήσει την έκθεση του έργου «επειδή σέβεται και υπακούει τους νόμους», όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της.

Το πρόβλημα στην παραπάνω περίπτωση δεν είναι ούτε ο παπάς, ούτε η αστυνομία. Το πρόβλημα είναι η ενοχή που έδειξε η Στέγη και ο τρόπος με τον οποίο «αποκαθήλωσε» το έργο χωρίς την παραμικρή διαμαρτυρία. Χωρίς καν να ενημερώσει το κοινό για τα προβλήματα που αντιμετώπιζε, προσβάλλοντας έτσι όχι μόνο το κοινό αίσθημα αλλά και τον ίδιο τον καλλιτέχνη του οποίου το έργο επέλεξε να παρουσιάσει, αλλά εκ των υστέρων αναγνώρισε ως «παράνομο» (!).

Ο παπάς ως ιερέας είχε το καθήκον που του αναθέτει η συντηρητική εκκλησία να αντιδράσει. Η Στέγη όμως είχε και αυτή το καθήκον ως φορέας προώθησης του πολιτισμού να προβάλει το σθένος της. Άραγε την επόμενη φορά που ένας καλλιτέχνης θα θέλει να εκθέσει το έργο του, που θα πρέπει να απευθυνθεί;
Ή μήπως θα πρέπει να φροντίσει ώστε τα έργα του να μην προκαλούν μπελάδες στους ανθρώπους που τα εκθέτουν;

Έγραψε ο καθηγητής Δημήτρης Χριστόπουλος στην Εφημερίδα των Συντακτών:
«Ας μη γελιόμαστε. Ένα περιστατικό λογοκρισίας δεν είναι απλώς ένα στιγμιότυπο αποκαθήλωσης ενός έργου τέχνης. Είναι η στιγμή της αποκαθήλωσης του ηθικού εκτοπίσματος εκείνων των θεσμών που φέρουν την ευθύνη να προωθούν την ελεύθερη έκφραση. Στα δύσκολα κρινόμαστε, όχι στις εκθέσεις ιδεών εναντίον της λογοκρισίας. Ο αγώνας για την ελευθερία της τέχνης -για κάθε ελευθερία- θέλει σθένος. Στεγάζουμε τις τέχνες σημαίνει ότι τις προστατεύουμε από τη λογοκριτική μανία των εχθρών της ελευθερίας τους. Δεν γνέφουμε με συγκατάβαση ενώπιων τους. Αντιστεκόμαστε».